3ος ορφικός ύμνος: της Νύχτας

Της Νύχτας, θυμίαμα, δαυλούς [1]

Θα τραγουδήσω τη Νύχτα, των θεών και των ανθρώπων γενέτειρα. [2]

[Νύχτα, γένεση των πάντων, που ας την πούμε και Κύπριδα.] [3]

Άκου, μακάρια θεά, με τη σκοτεινή λάμψη, αστροφώτιστη,

που χαίρεσαι με την ησυχία και την γεμάτη ύπνο ηρεμία,

Ευφροσύνη, τερπνή, που αγαπάς τις παννυχίδες, των ονείρων μητέρα, [4] 

που κανείς να ξεχνιούνται οι μέριμνες και φέρνεις αγαθή των κόπων ανάπαυση,

υπνοδότρα, αγαπημένη όλων, που οδηγείς τους ίππους, μαυροφώτιστη, [5]

ημιτελής, χθόνια και ουράνια πάλι η ίδια, [6]

περιοδική, χορεύτρια στην καταδίωξη διαμέσου του αέρα, [7]

που διώχνεις το φως κάτω απ' τη γη και πάλι φεύγεις

στον Άδη, γιατί η δεινή Ανάγκη όλα τα εξουσιάζει. [8]

Τώρα λοιπόν, μακάρια Νύχτα, τρισευτυχισμένη, ποθητή σε όλους,

καλοδεχούμενη, αφού ακούσεις την ικετευτική φωνή των λόγων,

να έρθεις ευμενής και διώχνε τους νυχτοφώτιστους φόβους. [9] 

Homero Aridjis, Άνοιγμα τρωικού ίππου (Gambito de caballo en Troya)

Μετάφραση: Σταύρος Γκιργκένης

Traducción: Stavros Girgenis

 

ΑΝΟΙΓΜΑ ΤΡΩΙΚΟΥ ΙΠΠΟΥ

Στον αιώνα ένας άνθρωπος κι ένας σκύλος που μοιάζει με ίππο χρυσό· δυο στρατιώτες ωσάν λαξεμένοι απ’ τη σκόνη· ένας βασιλιάς κι ένα κράνος, όπου αντανακλάται ο ήλιος· μια ξανθιά βασίλισσα αιχμάλωτη πίσω από τείχος που κυκλώνει απόκρημνα οχυρά. 

Στον αιώνα μια εικόνα ατίθαση, που δεν παίρνει μορφή τελική στη φαντασία του ανθρώπου· ένα αρπακτικό πτηνό, ένας σωρός από πτώματα σωρευμένα που αποσαρκώνονται λάμποντας στον ήλιο· βλαστοί από μαύρο αίμα στον απέραντο θρόμβο σκοτεινού βρύου, στην πέτρα. 

Στον αιώνα ο ανώφελος βασιλιάς, με την ήττα σαν κορώνα στα χέρια του· οι πολεμιστές ανώφελοι με τις λόγχες και τα πόδια καρφωμένα στο έδαφος· η λάμψη μερικών ανθρωποκτόνων σπαθιών· το κόκκινο υγρό που προκαλείται απ’ το άξαφνο σχίσιμο, και ξεδιπλώνεται πάνω στη γη ωσάν τάπητας.

Violeta Orozco -4 ποιήματα (poemas)

 

Violeta Orozco (Ciudad de México, 1989). Escritora bilingüe, traductora e investigadora. Autora del poemario “El cuarto de la luna” (Literal, 2020), “As seen by night/La edad oscura” (en imprenta). Actualmente realiza el doctorado en Hispanic Literature and Culture en Rutgers University, en donde investiga poesía y performance feministas de chicanas y mexicanas, da clases de español y traduce poetas norteamericanas. Es egresada de la carrera de Filosofía y Letras inglesas por la UNAM, Maestra en Lengua y Literatura Hispánicas por Ohio University. Ganó en México el Premio Nacional Universitario de Poesía José Emilio Pacheco en 2014. Tradujo el libro “Les reflets du verbe” (2019) del poeta algeriano Hamid Larbi. Junto con la periodista Claudia Cisneros y la poeta Indira Isel Torres ha organizado múltiples lecturas y festivales de poesía bilingüe y feminista en donde ha reunido a poetas de diversas latitudes, como "Lengua Suelta: poesía mexa, chicana y latina" para el Festival de Comala, México, 2020.

Βιολέτα Ορόθκο (Πόλη του Μεξικού, 1989). Δίγλωσση συγγραφέας, μεταφράστρια και ερευνήτρια. Συγγραφέας της συλλογής ποιημάτων «Το τέταρτο της Σελήνης» (Literal, 2020), «Όπως φαίνεται τη νύχτα / Η σκοτεινή εποχή» (υπό έκδοση). Κάνει το διδακτορικό της στην Ισπανική Λογοτεχνία και τον Πολιτισμό στο Πανεπιστήμιο Ρούτγκερς, όπου ερευνά τη φεμινιστική ποίηση και ερμηνεία των γυναικών με μεξικανοαμερικανική και μεξικανική καταγωγή, διδάσκει την Ισπανική και μεταφράζει ποιητές της Βόρειας Αμερικής. Έχει πτυχίο Αγγλικής Φιλοσοφίας και Γραμμάτων από το UNAM, μεταπτυχιακό στην Ισπανική Γλώσσα και Λογοτεχνία από το Πανεπιστήμιο του Οχάιο. Κέρδισε το Εθνικό Πανεπιστημιακό Βραβείο Ποίησης Χοσέ Εμίλιο Πατσέκο στο Μεξικό το 2014. Μετέφρασε το βιβλίο «Οι αντανακλάσεις του λόγου» (2019) του Αλγερινού ποιητή Χαμίντ Λαρμπί. Μαζί με τη δημοσιογράφο Κλαούντια Θισνέρος και την ποιήτρια Ίντιρα Ίσελ Τόρες, έχει διοργανώσει πολλές αναγνώσεις και φεστιβάλ δίγλωσσης και φεμινιστικής ποίησης, στις οποίες έχει συγκεντρώσει ποιητές από διαφορετικά μέρη του κόσμου, όπως την εκδήλωση «Λυμένη γλώσσα: μεξικανική, μεξικανοαμερικανική και λατινοαμερικανική ποίηση» για το Φεστιβάλ της Κομάλα , Μεξικό, 2020.

Μετάφραση: Σταύρος Γκιργκένης

Traducción: Stavros Girgenis

 
ASÍ LAS COSAS
 
A los cinco años
pensaba que tenía que decir tanto
hice promesas a mi yo futuro,
le dije que aún no era tiempo
de madurar juicios sin fruto
creer en miradas sin árbol.
Y sin embargo
aquello era más cierto
más nítido y exacto.
Ahora, de viejo,
siento que no tengo nada
para dar o saber.
Acaso fui sabia a los cinco años
y lentamente
he desaprendido mi rabia
 

2ος ορφικός ύμνος της Προθυραίας

 

(Edgar Ende, Die kosmische Strickerin)

Της Προθυραίας, θυμίαμα στύρακα.[1]

Άκουσέ με, πολυσέβαστη θεά, πολυώνυμη θεότητα,

βοηθέ στις ωδίνες, γλυκιά μορφή των γάμων,

μοναδική σωτηρία των θηλυκών, που αγαπάς τα παιδιά, μειλίχια,

που φέρνεις γοργά τον τοκετό, πλάι στις νεαρές θνητές παρούσα, Προθυραία.

Κλειδούχε, καλοδεχούμενη, φιλότροφη, προσηνής σε όλους,

που κατέχεις όλων τα σπίτια και χαίρεσαι με τις ευωχίες,

που λύνεις τη ζώνη, αφανής, φανερώνεσαι σε όλους με τα έργα σου,

συμπάσχεις στις ωδίνες και χαίρεσαι με τους καλούς τοκετούς,

Ειλείθυια, που απελευθερώνεις από τους πόνους στη δεινή ανάγκη.

Γιατί μόνη εσένα καλούν οι λεχώνες ως ανάπαυση για την ψυχή τους.

Γιατί στη δική σου δικαιοδοσία είναι τα βάσανα που λυτρώνουν από τον πόνο των τοκετών.

Αρτέμη Ειλείθυια και σεμνή Προθυραία.

Άκου, μακάρια, και δίνε απογόνους όντας βοηθός

και σώζε, όπως από τη φύση σου είσαι πάντοτε όλων σωτήρας.[2]

1ος ορφικός ύμνος στην Εκάτη

 

(Remedios Varo, Luz Emergente)

Της Εκάτης [1]

Την Εκάτη δοξάζω, τη θεά των δρόμων, των τρίστρατων, την εράσμια,

την ουράνια και χθόνια και ενάλια, την κροκόπεπλη,

την ταφική, που βακχεύει με τις ψυχές των νεκρών,

την κόρη του Πέρση, φίλη της μοναξιάς, που αγάλλεται με τα ελάφια,

νυχτερινή, θεά των σκύλων, ακατάβλητη βασίλισσα,

που αναγγέλλεται με τον θόρυβο των άγριων ζώων, άζωστη, που έχει όψη απροσμάχητη,

ταυροπόλο, κλειδούχο άνασσα όλου του κόσμου,

ηγεμονική, νύμφη, κουροτρόφο, που συχνάζει στα βουνά.

Ικετεύω την κόρη να παρευρεθεί στις όσιες τελετές

ευμενής απέναντι στον βουκόλο για να χαίρεται πάντοτε στην καρδιά του.[2]

Δημήτρης Παπακωνσταντίνου -3 ποιήματα

 

Ρίζες

Περάσαμε όλο το πρωί μετρώντας σύννεφα

ξυπνούσε η γη κάτω απ' τα πόδια τρομαγμένη

άνυδρη χρόνια μες στο φως τριβόταν έσπαγε

και πουθενά νερό να μας παρηγορήσει.

 

Περάσαμε όλο το πρωί εδώ στον τόπο μας

αφέντης ήλιος πυρπολούσε τα λιθάρια

κυλούσε ο ίδρωτας στα μάγουλα στα χείλη μας

κυλούσε και σφαλούσαμε τα μάτια.

 

Δες όμως ξάφνου πόσο βάρυναν τα πόδια μας

δες πόσο βυθιζόμαστε στο χώμα

την ώρα που χλωροί βλαστοί πολύκλωνοι

μέσα απ' τα σπλάχνα μας ανθίζουν και ψηλώνουν.

 

Ζωγραφιά Οτζάκη -3 ποιήματα

 

Μετά τη γιορτή

Φοβάμαι τη φλοκάτη με τις πεταλούδες

μη μαρτυρήσει τ’ αναφιλητά

που κρύβουν οι μουσκεμένες ίνες της

 

και την ξεχειλωμένη πολυθρόνα

μη ζωντανέψουν με μιας οι σκιές

που κοιμούνται στη ράχη της

 

την ώρα που το σπίτι γυμνό

δεν έχει πια τόσο κρασί

να φιλέψει τ’ ασώματα κρίματα

 

Fernando de Villena -5 ποιήματα (poemas)

 

(Μετάφραση: Σταύρος Γκιργκένης)

(Traducción: Stavros Guirguenis)

CARIÁTIDES DEL ERECTIÓN

            No nos gusta el latir de este museo;

sus muros de hormigón son insufribles,

tanto como los trajes uniformes

de quienes lo custodian.

¡Demasiado perfecto

y en miras al negocio!

            Definitivamente no nos gusta

su pretendida perfección ridícula

y, desde luego, odiamos

esos rayos de láser

con los que nos despojan

de la digna apariencia

que nos dieron los siglos.

            Queremos presidir desde la Acrópolis,

como siempre lo hicimos,

el paso de las gentes.

Añoramos el cielo azul de Atenas,

sus noches misteriosas

y el olor de la lluvia

que a veces nos llegaba racheada.

Escuchad nuestras voces

aunque tanto semejen el silencio.

¡No queremos seguir en este sitio!

Nos hiere la nostalgia de la vida.

ΚΑΡΥΑΤΙΔΕΣ ΤΟΥ ΕΡΕΧΘΕΙΟΥ

Δεν μας αρέσει ο ρυθμός αυτού του μουσείου.

οι τσιμεντένιοι του τοίχοι είναι ανυπόφοροι,

όσο και οι ομοιόμορφες στολές

εκείνων που το φυλάγουν.

Υπέρμετρα τέλειο

και με το βλέμμα στην επιχείρηση!

Σίγουρα δεν μας αρέσει

η προσποιητή γελοία του τελειότητα

και, φυσικά, μισούμε

αυτές τις ακτίνες λέιζερ

με τις οποίες μας αφαιρούν

την αξιοπρεπή εμφάνιση

που μας έδωσαν οι αιώνες.

Θέλουμε να διευθύνουμε από την Ακρόπολη,

όπως πάντα το κάναμε,

το πέρασμα των ανθρώπων.

Λαχταρούμε τον γαλάζιο ουρανό της Αθήνας,

τις μυστηριώδεις νύχτες της

και τη μυρωδιά της βροχής

που μερικές φορές μας ερχόταν ραγδαία.

Ακούστε τις φωνές μας

αν και τόσο μοιάζουν με τη σιωπή.

Δεν θέλουμε να συνεχίσουμε σ’ αυτόν τον τόπο!

Μας πληγώνει η νοσταλγία της ζωής.

Robert Silverberg, Πώς οι θεοί κατάλαβαν ότι είναι θεοί (A Time of Changes)

Robert Silverberg 

Πώς οι θεοί κατάλαβαν ότι είναι θεοί [1]

Υπάρχει μια ιστορία που τη λένε σε όσα παιδιά μαθαίνουν ακόμα τη Διαθήκη, για τις μέρες που οι θεοί δεν είχαν ακόμη πάψει να περπατούν στον κόσμο με ανθρώπινη μορφή και οι πρώτοι άνθρωποι δεν είχαν ακόμη φθάσει στον Μπόρθαν. Οι θεοί εκείνη την εποχή δεν ήξεραν ότι ήταν θεϊ­κοί, γιατί δεν υπήρχαν θνητοί γύρω τους για σύγκριση, και έτσι ήταν αθώα όντα, που αγνοούσαν τις δυνάμεις τους και ζούσαν με απλό τρόπο. Κατοι­κούσαν στην περιοχή της Μανέραν -αυτή είναι η πηγή του ισχυρισμού της Μανέραν για υπέρτερη αγιότητα, ο θρύλος ότι ήταν κάποτε το σπίτι των θεών- έτρωγαν καρπούς και φύλλα και κυκλοφορούσαν χωρίς ρούχα, ε­κτός από την εποχή του ήπιου χειμώνα της Μανέραν, όταν έριχναν χαλαρά πά­νω στους ώμους τους εσάρπες από δέρμα ζώων. Και δεν υπήρχε πάνω τους τίποτα το θεϊκό. 

Μια μέρα δύο από αυτούς τους μη θεϊκούς θεούς αποφάσισαν ότι θα πήγαιναν να ρίξουν μια ματιά στον κόσμο. Η ιδέα για την πραγματοποίηση ενός τέτοιου ταξιδιού ήρθε πρώτα στον θεό του οποίου το μυστικό όνομα είναι Κινάλ και τώρα προστατεύει τους οδοιπόρους. (Ναι, είναι αυτός από τον οποίο πήρα το όνομά μου). O Κινάλ κάλεσε τη θεά Θίργκα να τον συ­νοδεύσει, τη θεότητα που τώρα ευθύνεται για την προστασία των ερωτευ­μένων. Η Θίργκα μοιραζόταν την ενεργητικότητα του Κινάλ και έτσι ανα­χώρησαν. Από τη Μανέραν περπάτησαν δυτικά κατά μήκος της νότιας α­κτής, μέχρι που έφτασαν στις ακτές του Κόλπου της Σουμάρ. Στη συνέχεια στράφηκαν βόρεια και πέρασαν μέσα από το Χάσμα του Στρόιν, ακριβώς δίπλα στον τόπο όπου τελειώνουν τα Όρη Χουίστορ. Εισήλθαν στα Υγρά Πεδινά, τα οποία δεν τα βρήκαν της αρεσκείας τους, και τελικά αποτόλμη­σαν να παν στα Παγωμένα Πεδινά, όπου πίστεψαν ότι θα πεθάνουν από το κρύο. Έτσι γύρισαν πάλι νότια και αυτή τη φορά βρέθηκαν να κοιτάνε τις εσωτερικές πλαγιές του Όρους Θρέιστορ. Δεν φαινόταν να υπάρχει τρόπος να διαβούν πάνω από αυτή την επιβλητική οροσειρά. Ακολούθησαν τους ανατολικούς της πρόποδες προς τα νότια, αλλά δεν μπορούσαν να βγουν από τα Καμένα Πεδινά και υπέστησαν μεγάλες κακουχίες, μέχρι που επιτέ­λους έπεσαν πάνω στην Πύλη της Θρέις και διέσχισαν αυτό το δύσκολο πέρασμα προς τη δροσερή και ομιχλώδη επαρχία της Θρέις.